🧠 Çocuklar “Kötü Davranmaz” – Duygusal İhtiyaçlar Görülmek İster
Her “kötü davranışın” arkasında, karşılanmamış bir duygusal ihtiyaç vardır.
– Bu sadece bir cümle değil, çocukları anlamanın anahtarıdır.
📌 Çocuklar Neden Davranışlarıyla Konuşur?
Yetişkinler üzülünce konuşur.
Çocuklar üzülünce bağırır, ağlar, eşya fırlatır, arkadaşına vurur.
Çünkü çocuklar, iç dünyalarını anlatacak kelimelere henüz sahip değildir.
Davranış, çocukların duygularını ifade etme biçimidir.
Dolayısıyla, bir çocuk “zorlayıcı davranış” sergiliyorsa, onu susturmaya değil, anlamaya çalışmak gerekir.
Çünkü o davranış, aslında bir ihtiyacın çığlığı olabilir.
📊 Hangi Davranış, Hangi Mesaja İşaret Ediyor?
| Görünürdeki Davranış | Muhtemel Duygusal Mesaj |
|---|---|
| Sürekli bağırmak | “Beni duy!” |
| Oyuncakları fırlatmak | “Kendimi kontrol edemiyorum, zorlanıyorum.” |
| Kurallara uymamak | “Fark edilmek ve değerli hissetmek istiyorum.” |
| Kardeşe vurmak | “Sevgi yarışında kaybediyor muyum?” |
| Dersi bölmek, dikkat çekmek | “İlgine, onayına, bağlantına ihtiyacım var.” |
Bu davranışlar “kötülük” değil; çoğu zaman çocukların duygusal olarak bir yerlerde zorlandığının işaretidir.
🧠 Peki Ne Yapmalıyız?
Çocuğun davranışı ile savaşmak yerine, davranışın ardındaki duyguyu keşfetmeliyiz:
-
❌ “Yeter artık, bağırma!”
✅ “Sana ne iyi gelir, birlikte bulabilir miyiz?” -
❌ “Kurallara uymuyorsun!”
✅ “Kendini sıkışmış mı hissediyorsun?” -
❌ “Yine kardeşine vurdun!”
✅ “Bir şey seni rahatsız etmiş olmalı, birlikte konuşalım mı?”
Çocuk davranışını düzeltmenin en etkili yolu, önce empatik bir bağ kurmak ve ardından duyguyu birlikte düzenlemektir.
📚 Bilim Ne Diyor?
-
Dr. Daniel Siegel, çocukların beyin gelişimiyle davranışlarının doğrudan bağlantılı olduğunu vurgular.
-
Bağlanma Kuramı’na göre, çocuklar ancak kendilerini güvende, görülmüş ve sevilmiş hissettiklerinde sağlıklı gelişim gösterir.
-
Şiddetsiz İletişim yaklaşımı, her davranışın ardında karşılanmak istenen bir ihtiyaç olduğunu savunur.
💬 Son Söz:
Bir çocuk “kötü” davrandığında, aslında iyi olma kapasitesini kaybetmiş değildir.
Sadece ne hissettiğini ifade edemiyor olabilir.
O yüzden bağırmadan önce göz teması kur, cezalandırmadan önce kalbine dokun.
Çünkü en derin değişim, önce anlaşılmakla başlar. 🌱
