BEP NEDİR?
BEP, özel gereksinimli öğrenciler için uygulanan bireysel eğitim planıdır. Peki, özel gereksinimli ne demektir? Bazı bireyler bazı özellikleri bakımından diğerlerinden farklılık gösterirler. Bu farklı özellikler; bedensel, zihinsel, gelişimsel olabilir. Ya da bireyin öğrenme özelliklerinin farklılığı da onu özel gereksinimli yapabilir.Her bireyin gereksinimleri birbirinden farklı olabilmektedir. Bu nedenle eğitimciler ve araştırmacılar tek bir soru etrafında odaklanmışlardır. Bu bireyler için en uygun eğitim programları nasıl sağlanabilir?
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı/Planı (BEP) toplantısı,her öğrenci için ayrı ayrı yapılan ve zamanı standart olmayan bir toplantıdır.Ancak özellikle sene başında özel eğitim/kaynaştırma öğrencilerinin tanınması amacıyla muhakkak yapılması gereken bir toplantıdır.Bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP), özel gereksinimli öğrencinin eğitsel gereksinimlerinin en üst düzeyde karşılanmasını sağlamak üzere hazırlanır.Öncelikle çocukların; duygusal, zihinsel, sosyal ve akademik alanlarda yapabildikleri dikkate alınır.
1997 yılında çıkartılan 573 sayılı kanun hükmünde kararname ve ardından 2006 yılında Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesiyle;Ülkemizde özel gereksinimli olarak belirlenmiş her çocuk için BEP zorunlu olmuştur.
BEP Hangi Öğrenciler İçin Hazırlanır?
BEP, özel bir eğitim programıdır. Var olan okul programındaki değişiklikleri ve uyarlamaları içeren yazılı bir plandır.BEP, özel gereksinimli olarak belirlenen öğrenciler için hazırlanır. Ve her özel gereksinimli öğrenci için ayrı ayrı hazırlanmaktadır.Bu program özel eğitim gerektiren birey için geliştirilse de ailesi tarafından da onaylanması gereklidir. Aslında BEP; bireyin, ailenin, öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanması amaçlanmıştır.
BEP’in Amacı Nedir?
BEP,okul personeli ve destek hizmetleri veren kişilerin birlikte geliştirdikleri, uyguladıkları ve izledikleri bir plandır. BEP; gerektiğinde yani öğrencinin akademik yada sosyal durumunda olumlu yada olumsuz gelişmeler olduğu takdirde düzeltilebilen ve değiştirilebilen esnek bir çerçeveye sahiptir. Tüm gelişim alanlarındaki güçlü ve zayıf yönlerini saptanır ve gereksinimler belirlenir. Aynı zamanda çocuğun tüm gelişim alanlarında sahip olduğu becerileri dikkate alarak çocuğa uygun eğitim verilmesini sağlamaktadır.
BEP Nasıl Hazırlanır?
- Bireyselleştirilmiş eğitimin programını hazırlayacak ekibin oluşturulması,
- Özel gereksinimli çocuğun eğitsel performans düzeyinin belirlenmesi,
- Uygun eğitim ortamları ve bu ortamlarda sunulacak destek hizmetlerinin belirlenmesi,
- Bireyselleştirilmiş öğretim programının hazırlanması,
- Uzun ve kısa dönemli amaçların belirlenmesi,
- Uygun öğretim materyalleri ve öğretim yöntemlerinin belirlenmesi,
- BEP’ in uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi için sorumlu kişilerin belirlenmesi.
- Zaman çizelgesinin hazırlanması ve değerlendirme biçimine karar verilmesi,
- Ailenin bilgilendirilmesi ve onayı.
Okul müdürü ve görevlendireceği müdür yardımcısının başkanlığında BEP Geliştirme Birimi kurulur. BEP toplantıları, 1. dönem başı, 2. dönem başı ve yıl sonu olmak üzere en az 3 kez yapılır ve öğrencilerin akademik ve sosyal baz değerlendirmesi yapılır. Ancak yıl içinde nakil gelen bir kaynaştırma öğrencisi olduğunda veya mevcut öğrencide eğitsel tanı değişikliği, başarı durumunun ilerlemesi/gerilemesi gibi durumlar olduğunda BEP toplantıları da tekrar yapılmalıdır.
Özel gereksinimli Öğrencilerin eğitsel performansı belirlenir. Destek hizmetler ve eğitim ortamları belirlenir. Uzun Dönem Amaçlar ve Kısa Dönem Amaçlar belirlenir. Bu amaçlar doğrultusunda değerlendirmeler yapılır. BEP, olumsuz davranışlardan çok olumlu davranışların, yeterli yönlerin görülüp pekiştirilmesini öngören bir yapıya sahiptir.
BEP’i Kim Hazırlar?
BEP’i, BEP Geliştirme Birimi hazırlar. Bu birim kurum müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısının başkanlığında;
1-Gezerek özel eğitim görevi verilmiş öğretmen
2-Aile
3-Özel eğitime ihtiyacı olan öğrenci
4-Rehber öğretmen-psikolojik danışman
5-Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencinin sınıf öğretmeni veya hazırlanan programın içeriğine uygun branş öğretmeni
6-Gerektiğinde izleme tanılama ve değerlendirme ekibinden görevli bir kişiden oluşur.
Özel gereksinimli öğrencilere, akranlarıyla aynı kurumda eğitim görme hakkı verilir. Bep Dosyası içeriğinde olan kaynaştırma, özel ve genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Kaynaştırmada bireysel farklılıklar odak noktadır.BEP aracılığı ile öğrenciler kendi öğrenme hızına göre eğitim alır. Öğrencilerin takdir edilme, işe yarama, cesaret, sorumluluk gibi sosyal değerleri gelişir. Özel gereksinimli öğrencilerin, normal öğrencilerle birlikte çalışmaları; daha büyük başarılar için istek ve cesaret uyandırır. Bu öğrenciler normal öğrencilerden de bazı davranışları öğreneceklerdir. Eğitim programlarına ek olarak aile eğitimi,sosyal,kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeler çok yönlü desteklenir.
Bep Geliştirme Biriminde Üyelerin Görevleri Nelerdir?
- Başkan: Birimi oluşturur, üyeleri belirler, toplantıları planlar. Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi sürecinde gereken düzenlemeleri yapar. Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirilmesi sürecinde yapılan çalışmaları, değerlendirmeleri izler. İhtiyaç duyulan araç-gerecin sağlanması için özel eğitim hizmetleri kurulu ile eşgüdümlü çalışır.
- Gezerek Özel Eğitim Görevi Verilen Öğretmen: Bireyin ihtiyaçlarına göre hazırlanan BEP’i, kapsayıcı eğitim uygulamaları yapılan kurumlarda ve özel eğitim kurumlarında uygular. Değerlendirme ölçeklerinin geliştirilmesi aşamasında görüş bildirir. Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene ve kuruma bilgilendirme yapar.
- Öğretmen: BEP’in uygulanmasında ve değerlendirilmesinde etkin şekilde görev yapar. Planlanan eğitim programlarını uygulamaya dönüştürür. Bireyin gelişimine göre yeni bireysel eğitim programı önerileri hazırlar.
- Aile: Bireyselleştirilmiş eğitim planının hazırlanması sürecinde ihtiyaçlarını iletir. Çocuğu ile ilgili hedeflerini ve planlarını belirtir. Eğitim programının uygulanma aşamasına etkin bir şekilde katılır. Gerekli durumlarda eğitim araç gereç desteği sağlar.
- Özel Gereksinimli Birey: Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanışı sırasında kendi ihtiyaçları ve isteklerini belirtir. Çalışmalara etkin biçimde katılır. Değerlendirme sonrasında çıkan eğitim önlemi ve yöneltme kararında isteğini belirtir.
- Rehber Öğretmen, Psikolojik Danışman: Bireyin özel eğitim ihtiyaçları doğrultusunda görüşünü belirtir ve bireye rehberlik yapar. Bireyin gelişimini izler.
- Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibi Temsilcisi: Birey için saptanan destek eğitim hizmetlerinin uygulanmasında rehberlik eder. Bireyin gelişimini okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi ile işbirliği içinde izler.
- Eğitim Programları Hazırlamakla Görevlendirilen Öğretmen: Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanmasında, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde etkin görev alır. Değerlendirme ölçekleri geliştirir. İhtiyaç duyulan araç – gerecin sağlanması için başkan ile eş güdümlü çalışır. Bireyin gelişimine göre yeni bireyselleştirilmiş eğitim programı önerileri hazırlar. Gerektiğinde bireye, aileye, öğretmene danışmanlık yapar.
